Sức căng bề mặt (còn gọi là năng lượng bề mặt hay ứng suất bề mặt, thường viết tắt là σ hay γ hay T) hiểu một cách nôm na là đại lượng đánh giá độ đàn hồi hay độ bền của mặt liên diện giữa hai pha. Tính đàn hồi của mặt lên diện giữa hai pha có được trên cơ sở lực hút phân tử trong mỗi pha và giữa các phân tử của hai pha tiếp giáp mặt liên diện.

Ví dụ tại bề mặt liên diện giữa hai pha: nước (pha lỏng) và không khí (pha khí), sức căng ở bề mặt giọt nước và không khí được hình thành do lực hút giữa các phân tử nước mạnh hơn nhiều lực hút giữa chúng và các phân tử khí cũng như lực hút giữa các phân tử khí với nhau. Do đó giọt nước trong không khí có xu hướng co cụm lại sao cho diện tích bề mặt nhỏ nhất có thể. Nếu độ lớn của lực trọng trường nhỏ hơn, các lực xung quanh giọt nước sẽ cân bằng và nó sẽ có hình cầu.

HIện tượng dính ướt và không dính ướt:

Hiện tượng dính ướt xảy ra khi có sự tiếp xúc giữa 3 pha : hai pha lỏng ( hoặc một pha lỏng và một pha khí ) trên bề mặt pha rắn. Ví dụ khi giọt nước nằm trên một bề mặt rắn ưa nước, do lực hút giữa những phân tử ở bề mặt rắn với những phân tử nước lớn hơn nhiều lực hút giữa những phân tử nước với nhau, giọt nước sẽ có khuynh hướng trải ra tăng diện tích quy hoạnh mặt liên diện giữa nước và pha rắn. Bề mặt rắn càng ưa nước thì diện tích quy hoạnh nước trải ra càng lớn. Có thể quan sát hiện tượng kỳ lạ này trên 1 số ít chảo chống dính. Ngược lại nếu một giọt nước ( pha lỏng ) nằm trên bề mặt rắn không ưa nước ( pha rắn ), nó sẽ có xu thế co cụm lại sao cho diện tích quy hoạnh bề mặt liên diện nước-không khí ( pha khí ) và diện tích quy hoạnh mặt liên diện nước-bề mặt rắn nhỏ nhất hoàn toàn có thể. Chúng ta hoàn toàn có thể thuận tiện quan sát hiện tượng kỳ lạ này khi nhìn những giọt sương trên lá vào buổi sáng. Một trong những bề mặt không ưa nước dễ nhận thấy là bề mặt lá sen và lá khoai .

Hiện tượng mao dẫn:

Khi cắm ống mao quản ( làm bằng vật tư ưa nước ) vào nước tất cả chúng ta cũng có hệ 3 pha gồm : nước ( pha lỏng ), thành ống mao quản ( pha rắn ) và không khí ( pha khí ). Tại mặt liên diện giữa nước và thành ống mao quản, nước sẽ có khuynh hướng dâng lên, trải ra làm tăng diện tích quy hoạnh mặt liên diện hai pha. Tại mặt liên diện giữa nước và không khí, lực hút giữa những phân tử nước mạnh hơn so với giữa nước và không khí làm cho nước có khuynh hướng co cụm giảm diện tích quy hoạnh liên diện, giúp mực nước nâng lên gần bằng với những phân tử nước ở gần thành ống mao quản. Mao quản có đường kính càng nhỏ, vật tư thành ống mao quản càng ưa nước, áp suất trong pha khí càng thấp, lực trọng trường càng yếu thì mực nước càng dâng cao. Thực tế trong cốc nước thông thường có đường kính tương đối lớn mực nước ở thành cốc cũng vẫn cao hơn so với mực nước ở xa thành nhưng bằng mắt thường khó hoàn toàn có thể nhận ra .Sức căng bề mặt và hiện tượng kỳ lạ mao dẫn đã giúp lý giải một số ít quy trình như nước luân chuyển từ rễ lên đến lá, tại sao nhện nước bò trên mặt nước, trạng thái cân đối của nhũ tương cũng như tính năng tẩy rửa của xà phòng nói riêng hay hoạt tính nói chung của chất hoạt hóa bề mặt, …

Sức căng bề mặt giữa hai pha là công cơ học thực hiện khi lực căng làm cho diện tích mặt liên diện thay đổi một đơn vị diện tích. Như vậy nó cũng là mật độ diện tích của năng lượng; ý nghĩa này mang lại tên gọi năng lượng bề mặt cho đại lượng vật lý này. Như vậy, trong hệ đo lường quốc tế, đơn vị đo sức căng bề mặt tương đương Jun trên mét vuông.

Sức căng bề mặt giữa hai pha phụ thuộc vào vào đặc thù những phân tử của từng pha và những điều kiện kèm theo môi trường tự nhiên như nhiệt độ, áp suất …

Phương pháp đo.

Một cách đo sức căng bề mặt men gốm lúc đang lỏng .Các giải pháp đo sức căng bề mặt gồm có :

Liên kết ngoài.

Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường