Thời hội nhập sẵn tiếng Anh, có nhiều từ đã có tiềm năng trở thành từ tiếng Việt. Sexy, đọc là xếch-xi là một từ như vậy. Mỗi phần của từ này, trong tiếng Việt, hoàn toàn có thể lại được dùng với những hàm nghĩa trái chiều nhau, tùy ngữ cảnh .

Cái cần chưa có, cái có chưa cần

” Xếch ” nếu không bị hiểu sang danh từ tiếng Anh chỉ hành vi vào loại mê hoặc và được thèm nhạt bậc nhất của con người, thì thường có nghĩa là trơn, không có gì đi kèm .

Ví dụ uống bia mà không có mồi nhắm, người ta hay gọi là uống bia xếch. Có điều, nói tới chữ bia xếch, người ta dễ nghĩ tới uống bia với một số “loại tay vịn”, và trong trường hợp này thì lại thành uống bia có “mồi nhắm”.

Từ ngày website Cơm có thịt sinh ra, người ta chú ý thêm chuyện cơm của trẻ nhỏ vùng sâu vùng xa, những bát cơm không, đa số ăn với măng, với muối, và tất yếu là cơm không có thịt. Không có thịt thì hoàn toàn có thể gọi là cơm xếch hay không, cái đó chưa rõ. Nhưng những bát cơm không có thịt là nguyên do không ít cho việc nhiều cô gái trẻ từ bỏ những vùng đất đó, hoặc tự nguyện hoặc bị lừa lọc, tham gia vào những dịch vụ có chữ sex .
” Xi ” thường được dùng để chỉ một hành vi làm bóng bẩy đẹp tươi. Giày muốn bóng phải đánh xi. Nhà muốn đẹp phải chịu khó sơn xi. Nhìn rộng ra, xi là lớp mặt phẳng người ta phủ lên nhiều thứ, giúp chúng trở nên xếch-xi ( sexy ), theo nghĩa trở nên hút mắt hơn .

Ảnh : VNE

Có nhiều biển hướng dẫn ở TP.HN khởi đầu được trang bị đèn LED, lộng lẫy khi màn đêm buông. Kha khá khẩu hiệu hoặc trích dẫn lời vàng ngọc của những tấm gương vĩ nhân, hoặc cổ vũ làm theo những lời vàng ngọc này .
Cái người lắp biển quên, là người tham gia giao thông vận tải không ra đường để đọc lời hay ý đẹp, hoặc có nhìn thấy cũng không kịp đọc, đọc cũng không kịp thấm, còn nếu đọc kỹ để mà thấm thì không chừng sẽ buộc phải lái xe một cách thiếu thận trọng vì bị phân tâm. Cái họ cần là lời hướng dẫn đi vào đường nào, rẽ theo hướng nào, bị cấm làm gì. Cái họ cần là mạng lưới hệ thống đèn xanh đèn đỏ phải có đủ trên những giao lộ thiết yếu, và khi có rồi thì liên tục hoạt động giải trí, chứ không phải thuận tiện phập phù mỗi khi trời đổ mưa để những phương tiện đi lại lâm vào cảnh đấu đầu vào nhau .

Ở các nước tiên tiến, đa số các công cụ chỉ dẫn giao thông được thiết kế với mục đích rõ ràng: tăng độ tập trung của người tham gia giao thông bằng những hiệu lệnh chính xác, các thông tin ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhận biết và qua đó đảm bảo luật giao thông được thực hiện đúng đắn, giảm thiểu vi phạm và tai nạn.

Tương tự như vậy là những yêu cầu xây tượng đài trăm tỷ, những kho lưu trữ bảo tàng nghìn tỷ trong thời gian còn thật nhiều những công trinh hạ tầng còn nham nhở chưa sắp xếp đâu ra nguồn lực để được kiến thiết. Những yêu cầu kiểu này nhìn kỹ thì giống như lớp ” xi ” an ủi bao trùm đi bớt thực sự trần trụi và những thiếu thốn của đời thường .

Mong có “lễ” thì sinh được “phú quý”

Mấy cái Tết gần đây dấy lên nỗi lo ngại về sự thông dụng của cúng bái, và sự tràn ngập xô bồ trong liên hoan. Đây lại là một dạng ” xi ” khác .
Hàng ngàn liên hoan được tổ chức triển khai theo đủ hình thức, cũ có, mới có, từ Lever vùng miền cho tới tầm vương quốc. Hết lễ rước vua lại sang hội đâm trâu, sự kiện nào cũng tìm cách lôi cuốn người tham gia bằng nhiều phương pháp khác nhau. Thông thường là bằng sự tuyên truyền về sự rất linh của tiệc tùng, kèm theo là sự xuất hiện của những VIP. Lễ hội năm sau to hơn năm trước, còn những khu công trình ship hàng liên hoan thì ngày càng được góp vốn đầu tư hoành tráng hơn, trang hoàng màu mè hơn, đẹp mắt hơn, theo tưởng tượng về những loại sản phẩm văn hóa-lịch sử được đồng nhất hóa .
Người tham gia, vô tình hay hữu ý, cũng ít có điều kiện kèm theo khám phá về sự tích khởi xướng của tiệc tùng, hay những nét văn hóa truyền thống thâm sâu nguyên bản chứa đựng trong những đền chùa miếu mạo nơi mình kính lễ. Ít cả điều kiện kèm theo nhìn vào điều gì thôi thúc mình tới những tiệc tùng .
Ví dụ dễ thấy ở một thánh đường học vấn như Văn Miếu, tương tự như như khi vào đền chùa, cảm xúc tiên phong là sự thư thái, tôn kính, đủ để sự chen lấn, xô đẩy đầy phàm tục không hề diễn ra. Nhưng khi mà ý niệm ” phong phú sinh lễ nghĩa ” ( hay thực ra, mong có ” lễ ” thì sinh được ” phong phú ” ) lên ngôi, khung cảnh đã không còn như thế .
Những ngày cách đây không xa, lúc Văn Miếu chưa thiết lập hàng rào bảo vệ, báo chí truyền thông thuật lại chuyện hàng nghìn lượt người nhảy qua hàng rào để hoàn toàn có thể sờ đầu rùa, vuốt tiền vào mặt bia. Theo lời lý giải của một học viên thì sau khi sau khi vuốt tiền vào mặt bia, kẹp đồng xu tiền đó vào trong sách học sẽ giỏi hơn. Một niềm tin kỳ quặc, nghe hao hao bảo vật ” Bánh mì trí nhớ ” của Mèo ú Doraemon .

Chợt nhớ chỉ chừng hơn 10 năm trước, khách thăm Văn Miếu còn thưa thớt lắm. Hình như “tục” sờ đầu rùa, dí tiền vào bia Tiến sỹ chưa xuất hiện. Ngày ấy không có nhiều người khấn vái ở Văn Miếu như Bia Bà, Đền Ghềnh hay Phủ Tây Hồ. Trước ban thờ Khổng Tử, Mạnh Tử…, vẫn còn có khoảng trống để đọc tên cho biết tượng này là “cụ” nào. Giờ có chỗ đứng chắp tay đã khó. Chịu, có khi người ta chẳng biết mình đang vái ai.

Nhiều nỗi lo ngại đã Open về hiện tượng kỳ lạ con người không đến với liên hoan và đền chùa với một tâm thế thuần túy dung dị là cầu an, là thưởng ngoạn những giá trị văn hóa truyền thống tâm linh hoặc giàu tính nhân văn lịch sử dân tộc, vốn là nguyên gốc của liên hoan hay hầu hết nơi rất thiêng .
Có lẽ chừng nào khuynh hướng này ngày càng là thiểu số, việc đánh ” xi ” cho những liên hoan và những hoạt động giải trí tâm linh sẽ còn dồi dào năng lực tăng trưởng, giống như những trào lưu làm tượng đài, xây kho lưu trữ bảo tàng, tuy mang danh nghĩa sự tưởng niệm hay đức tin mông lung nào đó mà quyền lợi thì đến rất thực với 1 số ít người .

Nguyên Anh