Phương pháp sử dụng “thuốc chỉ điểm” (trigger drugs) để xác định các biến cố có hại do thuốc
SVD5. Trần Thị Hồng Ngoan, ĐH Dược HN, DS. Võ Thị Hà
Mặc dù số lượng các báo cáo về các biến cố có hại do thuốc (ADE) được gửi về cơ quan an toàn cho bệnh nhân quốc gia đã tăng lên, vẫn có rất nhiều các ADE đã xảy ra mà không được báo cáo. Liệu dược sĩ có thể giúp giải quyết được vấn đề này ?
Dược sĩ có khá đầy đủ kiến thức và kỹ năng và kiến thức và kỹ năng để phát hiện và báo những những biến có hại do thuốc ( ADEs ), gồm có những phản ứng có hại của thuốc ( ADR ) và những sai sót tương quan đến thuốc ( ME ). Ở Anh, những dược sĩ kiểm tra tổng thể những thuốc được dùng cho bệnh nhân nội trú theo từng ngày. Trong quy trình này, họ sẽ gặp những bệnh nhân được kê 1 số ít thuốc để điều trị ADEs hoặc những bệnh nhân phải ngừng thuốc gây ra biến cố đó. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều trường hợp Open biến cố mà không được báo cáo giải trình .Bạn đang xem : Ade là gìMột chiêu thức để thôi thúc báo cáo giải trình ADE là cung ứng cho dược sĩ những thông tin rõ ràng về những loại biến cố và một công cụ để xác lập những biến cố ngay khi nó xảy ra .
Thuốc chỉ điểm “Trigger drugs”
Thuốc được kê sử dụng để ngăn ngừa những hậu quả do một ADE được gọi là thuốc chỉ điểm ( “ trigger drugs ” ). Các thuốc này gồm có thuốc giải độc ( VD naloxone, flumazenil, vitamin K, glucagon ), thuốc điều trị những triệu chứng của ADE, hoặc thuốc làm giảm những công dụng không mong ước của thuốc ( VD Canxi gluconate để điều trị tăng Ka huyết ). Danh sách những thuốc này được đề cập tại bảng phía dưới .
Danh sách các thuốc chỉ điểm “trigger drugs”
| Thuốc | Các biến cố bất lợi hoàn toàn có thể dùng |
| Thuốc trị tiêu chảy * | Tiêu chảy |
| Thuốc trị nôn * | Nôn do dùng thuốc |
| Beriplex ( dried prothrombin complex ) | Quá liều thuốc chống đông do wafarin |
| Calcium gluconate | Tăng K huyết do thuốc |
| Chlorphenamine IV | Dị ứng thuốc |
| Corticosteroids ( topical ) | Phát ban do thuốc |
| Dextrose 20 % / insulin 10 units | Tăng K huyết do thuốc |
| Diphenhydramine * | Dị ứng thuốc |
|
Flumazenil*† |
An thần quá mức sau khi dùng benzodiazepine |
| Glucagon † | Hạ đường huyết do thuốc |
| Glucose 50 % † | Hạ đường huyết do thuốc |
| Hydrocortisone IV | Sốc phản vệ |
| Hydroxyzine | Dị ứng thuốc |
| Ion-exchange resins * | Tăng K huyết do thuốc |
| Naloxone * † | Suy hô hấp do opioid |
| Octaplex ( factor IX ) | Quá liều thuốc chống đông do wafarin |
| Omeprazole IV | Chảy máu dạ dày do thuốc |
| Vitamin K ( phytomenadione ) * † | Quá liều thuốc chống đông do wafarin |
Có thể dùng những thuốc chỉ điểm này để sàng lọc những bệnh án / bệnh nhân hoàn toàn có thể gặp ADE. Tuy nhiên, chỉ giám sát những trường hợp được kê những thuốc chỉ điểm này thôi là chưa đủ. Thứ nhất là vì không phải toàn bộ những trường hợp có dùng thuốc chỉ điểm đều gợi ý gặp ADE Ví dụ như, việc phải sử dụng omeprazol đường tiêm ở những cơ sở y tế là một tín hiệu về xuất huyết tiêu hóa cấp tính, hoàn toàn có thể do thuốc. Tuy nhiên, tại những phòng phẫu thuật, omeprazol đường tiêm liên tục được sử dụng sau phẫu thuật để phòng loét tiêu hóa do stress, chứ không phải là một chỉ điểm của ADE .Xem thêm : Trang Phục Vua Quạ Bns – Trang Phục Hóa Quỷ Kết HợpThứ 2, trong 1 số ít trường hợp một thuốc chỉ điểm hoàn toàn có thể được kê theo kiểu “ dùng khi thiết yếu ” tại thời gian kê thuốc có rủi ro tiềm ẩn cao gây ADE. Ví dụ như naloxone được chỉ định “ dùng khi thiết yếu ” tại cùng thời gian kê một opioid hay glucagon được kê “ dùng khi thiết yếu ” cho những bệnh nhân phải sử dụng insulin. Do đó, điều quan trọng là phải kiểm tra xem liệu thuốc chỉ điểm có thực sự được sử dụng .
Dược sĩ có thể làm những gì?
Khi giám sát những thuốc sử dụng nội trú, dược sĩ hoàn toàn có thể tìm thấy những bệnh án được kê thuốc chỉ điểm. Khi những thuốc này được sử dụng, dược sỹ nên tìm hiều nguyên do tại sao chúng được sử dụng .Sau khi xác lập bệnh nhân có dùng thuốc chỉ điểm, hoàn toàn có thể sử dụng những bước đơn thuần để xem ADE đó có phòng tránh được hay không, nếu phòng tránh được tức nó do một sai sót trong sử dụng thuốc ( ME ) gây ra, và cần được báo cáo giải trình. Ví dụ hình 1 là cách xác lập ADE tương quan đến vitamin K .
Source: http://139.180.218.5
Category: Thuật ngữ đời thường