CA KHÚC PHẬT GIÁO “CHẾ”: VI PHẠM PHÁP LUẬT

Minh Thạnh

music-5music-5Ca khúc Phật giáo “chế” là những ca khúc vốn được lưu hành rộng rãi, với các đề tài, nội dung khác nhau, không liên hệ gì đến Phật giáo, nay được đặt lại lời mới, có nội dung Phật giáo.

Việc đặt lại lời bài hát mới có nội dung Phật giáo đương nhiên là do người Phật giáo triển khai ( tăng ni Phật tử ). Ban đầu, việc lưu hành những ca khúc Phật giáo “ chế ” này chỉ số lượng giới hạn bên trong nội bộ những đơn vị chức năng Phật giáo, như chùa, đạo tràng. Nhưng nay, nó đã phổ cập thoáng đãng ở cả trong nước và ngoài nước bằng nhiều cách : thu băng đĩa, phát hành trên mạng bằng video, audio, trình diễn nơi có đông công chúng, thậm chí còn có lệch giá. Người trình diễn ca khúc Phật giáo chế hoàn toàn có thể là Fan Hâm mộ, hoàn toàn có thể là tu sĩ Phật giáo, thậm chí còn hoàn toàn có thể là những vị cao niên, hòa thượng. Lời đặt lại cho những ca khúc nói chung là lành mạnh, nói lên tinh thần Phật giáo, lôi kéo từ bi, tu hành … Tuy nhiên, việc làm này theo chúng tôi, đã làm phát sinh ra yếu tố, và do vậy, nên chấm hết nó, trước khi những phiền phức xảy đến. Đó là việc tự ý đặt lại lời những ca khúc là việc xâm phạm bản quyền tác giả. Điều này được coi là một hành vi trộm cắp ( dù hoàn toàn có thể không khai thác thương mại ), hoàn toàn có thể bị truy tố trước pháp lý để nhu yếu chấm hết hành vi xâm phạm bản quyền và bồi thường kinh tế tài chính. Vì việc này xảy ra ở cả trong nước và ngoài nước, do đó chúng tôi không đi vào những nội dung pháp luật đơn cử, mà chỉ bàn luận ở những yếu tố chung. Nhưng việc khởi kiện trước tòa về hành vi xâm phạm bản quyền tác giả là việc đều hoàn toàn có thể xảy ra trong nước và ở quốc tế. Có điều, hình thức giải quyết và xử lý và mức hình phạt hoàn toàn có thể khác nhau, tùy pháp luật từng nước, nhất là mức xử phạt và bổi thường thiệt hại. Theo “ Từ điển Xuất bản ” ( nhà xuất bản Từ điển Bách Khoa, Thành Phố Hà Nội 2007, trang 39 ) thì nội dung bản quyền, tác giả đã có được sự thống nhất quốc tế, gồm có 6 quyền sau :

1. Quyền công bố
2. Quyền đặt tên cho tác phẩm
3. Quyền đứng tên khi tác phẩm được công bố
4. Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm
5. Quyền sửa chữa
6. Quyền thu hồi

Như vậy, chỉ có tác giả, hoặc với sự chấp thuận đồng ý của tác giả, hoặc cá thể, đơn vị chức năng chiếm hữu bản quyền, thì mới được phép sữa chữa tác phẩm. Việc đặt lại lời mới cho ca khúc, bất luận với nội dung gì, dùng vào mục tiêu gì, có thương mại hay không, thì bắt buộc phải có sự đồng ý chấp thuận của tác giả, đương nhiên là bằng văn bản. Sửa chữa, kiểm soát và điều chỉnh nội dung tác phẩm, mà không có sự chấp thuận đồng ý của tác giả bằng những thỏa thuận hợp tác có giá trị pháp lý, là xâm phạm đến quyền tác giả và do vậy “ hoàn toàn có thể khởi tố ở tòa án nhân dân, nhu yếu đình chỉ xâm phạm, bồi thường thiệt hại ” ( trang 39, tài liệu đã dẫn ). Nếu một số ít cá thể trong Phật giáo, nhất là tu sĩ Phật giáo, đặt nhạc chế Phật giáo tức đặt lời mới có nội dung Phật giáo cho ca khúc đã công bố, thì vô tình, phía Phật giáo đã làm cái việc vi phạm pháp lý. Ở đây, hoàn toàn có thể coi là một hình thức “ NẮM LƯỠI ” của lưỡi dao pháp luật. Tác giả, hoặc cá thể, đơn vị chức năng có bản quyền hợp pháp những ca khúc bị sửa lời, hoàn toàn có thể khởi kiện lúc nào họ muốn. Gần đây, đã Open 1 số ít trường hợp những lực lượng hủy phá Phật giáo phát lên mạng những video clip ghi cảnh thẩm vấn những vị tăng sĩ Phật giáo Nước Ta, thường là những người giữ cương vị chỉ huy hội đồng Phật giáo Nước Ta ở quốc tế, có liên hệ đến những vụ kiện tụng. Liên hệ đến yếu tố mà tất cả chúng ta đang bàn luận, thì nếu tác giả những ca khúc, hoặc người, đơn vị chức năng sở hữu tác quyền những ca khúc, đã xảy ra việc sửa lời thành nhạc “ chế ” Phật giáo, khởi kiện nhằm mục đích mục tiêu hủy phá Phật giáo, hạ nhục Phật giáo, thì tai hại vô cùng ! Điều này đã trong tình thế hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, những cá thể phía Phật giáo không nên thao tác nắm lưỡi dao pháp lý này nữa, tức là không nên đặt nhạc chế Phật giáo, sửa lời những bài hát đã công bố, lưu hành thành những bài hát Phật giáo. Nếu muốn thao tác đó, thì cần phải xin phép tác giả, hoặc cá thể đơn vị chức năng chiếm hữu tác quyền, nắm trong tay văn bản chấp thuận đồng ý của tác giả, hoặc người, đơn vị chức năng chiếm hữu tác quyền có giá trị pháp lý. Phải quan tâm điều này, vì rất hoàn toàn có thể xảy ra trường hợp, tác giả đã qua đời, việc khởi kiện là do người thừa kế, và từ một sự xúi giục hay mua chuộc nào đó. Họ chỉ cần lôi được một vị tu sĩ Phật giáo ra tòa về việc xâm phạm bản quyền tác giả ( được coi là một hành vi trộm cắp ) chụp hình, quay video tung lên mạng, là đủ, bất kể Tóm lại TANDTC ra làm sao, phân xử đúng sai như thế nào ( 1 ). Việc sửa lời bài hát là việc xâm phạm đến bản quyền tác giả. Việc bảo vệ bản quyền đã được sự thống nhất quốc tế ( xem “ Từ điển Xuất bản ” đã dẫn ). Hành động xâm phạm bị coi là trộm cắp, gây thiệt hại tác giả. Theo quan điểm nhà Phật, trộm cắp là phạm giới. Vì vậy, nên dứt khoát từ bỏ việc đặt nhạc “ chế ” Phật giáo bằng cách sửa lời những ca khúc đã lưu hành mà không có sự chấp thuận đồng ý của tác giả, hoặc cá thể đơn vị chức năng chiếm hữu tác quyền. Không nên đặt mình vào tình thế nguy khốn về pháp luật, cũng như đặt Phật giáo vào tình thế hoàn toàn có thể bị hạ nhục. Hiện nay, bên cạnh nhạc “ chế ” Phật giáo, còn một kiều nhạc “ chế ” khác tạm gọi nhạc “ chế ” “ bụi ” ! Nhạc “ chế ” “ bụi ” có nội dung khác hẳn nhạc “ chế ” Phật, nó thô tục, đấm đá bạo lực, nhảm nhí, pha lẫn cay đắng, bất mãn, buồn đời … Nhưng điều trớ trêu là nó dùng cũng một kiểu sáng tác như nhạc “ chế ” Phật. Đó là “ chế ”, tức đặt lại lời mới cho những ca khúc đang lưu hành, hoặc mượn ở bài này một chút ít giai điệu, bài kia một chút ít giai điệu, pha tạp thành một bài hát mới. Thực ra, cũng là một kiểu “ đạo ” nhạc. “ Tác giả ” cũng như công chúng của loại nhạc “ chế ” này là những người ít học, làm những việc lao động chân tay. Nhạc chế “ bụi ” nói về thực trạng sống của họ : hút sách, nghiện ngập, trai gái, ngoại tình, ghen tuông, đâm chém, sống tù tội, long dong … Ấy vậy mà, Phật giáo cũng “ chế ” nhạc như thế ! Cho dẫu nội dung trọn vẹn khác, đây cũng là điều không hay và nên tránh. Chấp nhận nhạc “ chế ”, thông dụng nhạc “ chế ”, thì dù với nội dung trọn vẹn khác, văn hóa truyền thống Phật giáo cũng có một cái gì đó dính dấp, vướng mắc với kiểu văn hóa truyền thống bụi, “ vỉa hè ”, cùng đi chế nhạc. Điều đó cần nên tránh. Trước nhu yếu âm nhạc Phật giáo tăng cao, thì cơ quan có công dụng của GHPGVN nên tổ chức triển khai những cuộc hoạt động hay thi sáng tác âm nhạc Phật giáo, dữ thế chủ động ngăn ngừa nhạc “ chế ” bằng âm nhạc Phật giáo thực sự, mang những giá trị Phật giáo từ lời đến nhạc. Hãy kết thúc thời kỳ nhạc “ chế ” Phật giáo bằng những tác phẩm âm nhạc Phật giáo giá trị thật sự. Nhất là trước khi xảy ra một vụ kiện tụng bản quyền, nhắm vào một tu sĩ Phật giáo, với vật chứng là một file audio hay video. Rồi người ta dùng nó bêu rếu xem đó như một kiểu làm văn hóa truyền thống Phật giáo, trình độ mỹ học âm nhạc Phật giáo, nhằm mục đích một mục tiêu mà lâu nay, người ta đã dùng đủ mọi phương pháp, mặc dầu nó nhơ bẩn cách mấy, là bôi bẩn Phật giáo.

MT


(1) Theo “Từ điển Xuất bản”, sách đã dẫn, thì việc xâm phạm quyền tác giả có thể bị xử lý hình sự (Xem: mục từ “Biện pháp thực thi quyền tác giả” trang 57-58).

(Phật Tử Nước Ta)


PHẢN HỒI Ý KIẾN ĐỘC GIẢ


minh ngọc

25/08/2013 23:30:26

Vấn đề nhạc Phật giáo chế lời, tôi đã có lần phản hồi trong bài ““Lạm dụng” hay “lợi dụng” nghi lễ
Phật giáo” của tác giả Minh Thạnh hơn một năm trước. Nay tác giả Minh Thạnh đề cập lại yếu tố này một cách nghiêm chỉnh, tôi thấy rất kịp thời
và rất là thiết yếu. Xin cảm ơn tác giả.

Các Thầy có thể hát những bài hát về đạo, ca tụng Phật giáo… do quý Thầy
tự

sáng tác

Xem thêm: Ca sĩ Ku Vàng

chứ không phải cải biên, đạo nhạc, chế lời bài hát có sẵn. Việc làm này vô tình tạo nên hình ảnh không hay, mang điều tiếng cho Phật giáo nói chung và tên tuổi của tác giả là các vị xuất gia nói riêng.

Các ca khúc Phật giáo phải mang tính Trí tuệ Giải thoát, không chấp nhận
các ca khúc nhạc chế, nhạc bụi một cách vui chơi thông thường. Người theo đạo Phật, nhất là các vị xuất gia phải nhớ câu “không lấy của không
cho”. Việc chế lời, đạo nhạc các ca khúc không chỉ vi phạm pháp lý mà
còn phạm giới luật “không ăn cắp”.

Cuối cùng, tôi xin mượn chữ của cố nhạc sĩ Trần Thiện Thanh để kết thúc bài viết.

“..

.Lời hát xin gây rung động thật lâu, đừng hát như chim trên rừng lá sầu” Xin thật lòng trong sáng tác người ơi. “Giới luật làm thầy” hãy nhớ
lấy đừng quên…

haiminh
26/08/2013 08:14:26
 Cám ơn tác giả Minh Thạnh đã
nêu lên được yếu tố bức xúc của những người có tâm huyết với nền âm nhạc Phật giáo nước ta hiện nay.

Sáng
26/08/2013 09:42:20

Cám ơn anh Minh Thạnh đã lên tiếng về thực trạng này.

Thật buồn và xấu hổ cho Phật giáo khi lấy nhạc
của người khác rồi chế lời có nội dung Phật giáo

. Tôi đã nghe xôn xao dư luận ở xóm tôi người ta nói Phật giáo đạo nhạc. Mùa Phật Đản vừa qua ở
quê tôi có một chiếc xe hoa khi diễu hành đã phát những bản nhạc chế như thế, tôi tham gia cùng đoàn diễu hành, đang phấn khích bỗng bị hụt hẫng. Nhạc Phật giáo chính thức thiếu gì bài hay, tất cả chúng ta cũng chưa sử dụng hết thì tội gì phải dùng nhạc chế như vậy để mang tiếng. Cho dù không có ai kiện tụng thì tất cả chúng ta cũng phải có lòng tự trọng chứ!

Biết rằng người chế nhạc Phật giáo có ý tốt, nhưng tôi khẩn thiết xin những ai từ trước đến giờ chế nhạc Phật giáo như thế hãy dừng lại ngay, đừng làm Phật giáo phải mang tiếng. Và tất cả Phật tử hãy chấm hết ngay không

sử dụng

loại nhạc Phật giáo chế này.

( 1 ) Theo “ Từ điển Xuất bản ”, sách đã dẫn, thì việcquyềncó thể bị giải quyết và xử lý ( Xem : mục từ “ Biệnthi quyền tác giả ” trang 57-58 ) .

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *