Nhạc sĩ sáng tác ca khúc thường sẽ viết giai điệu, lời nhạc cho một ca khúc. Họ hoàn toàn có thể là những người có tâm hồn bay bổng, tự do, thích phiêu với âm thanh, giọng hát để tạo ra những giai điệu mềm mại và mượt mà, mới lạ. Họ cũng hoàn toàn có thể biết chơi một nhạc cụ nào đó như nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 ( piano ) cùng nhiều nhạc sĩ thế hệ trước, nhạc sĩ Nguyễn Đức Cường ( guitar ) và nhiều nhạc sĩ trẻ sau này … .. Một số nhạc sĩ sáng tác ca khúc còn có vốn sống, vốn từ đa dạng và phong phú khiến cho lời ca của mình thâm thúy, hàm nghĩa và uyên bác như của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn ví dụ điển hình .Bên cạnh đó cũng có không ít nhạc sĩ, sáng tác rất nhiều ca khúc thành công, nhưng lại ít kiến thức âm nhạc và thậm chí không chơi được nhạc cụ nào cả. Điều họ làm là dựa trên một bản nhạc nền có sẵn rồi hát ngẫu hứng theo, họ đôi khi lại dùng chính các giai điệu nào đó đã có rồi bẻ lại, sửa đổi, thêm thắt cho thành của mình. Đôi khi họ lại ngẫu hứng, phiêu theo không gian mà không hề có một nhạc cụ, hòa âm hỗ trợ rồi ghi âm lại và chuyển cho các nhạc sĩ hòa âm, phối khí ở các công đoạn sau rồi thu bản demo gửi ca sĩ, ca sĩ thích sẽ chọn để phát hành. Rất nhiều tác phẩm như vậy đã thành công trong nền âm nhạc của Việt Nam và cả thế giới.
Một số nhạc sĩ sáng tác ca khúc tuy không qua đào tạo bài bản, không có kiến thức chuyên môn cao, nhưng với sự cảm nhận tinh tế, sự cố gắng hoàn thiện bản thân và luôn rèn luyện, trau dồi kiến thức của mình, họ cũng đã mang đến cho nền âm nhạc những tác phẩm hay, có giá trị.
Một số nhạc sĩ sáng tác ca khúc khác, chạy theo danh tiếng, tận dụng sự dễ dàng của công nghệ hỗ trợ (máy ghi âm, nhạc nền có sẵn…), giá thành sản xuất âm nhạc ở Việt Nam quá rẻ đã cho ra hàng loạt sản phẩm thiếu chiều sâu, giai điệu trùng lặp, ca từ không trau chuốt, bố cục âm nhạc rời rạc đôi khi thiếu hợp lý, thủ thuật sáng tác kém tinh tế khiến nền âm nhạc nước nhà càng khó phát triển vươn tầm với thế giới.
Là một người nghe, tất cả chúng ta phải nâng dần ý thức âm nhạc của mình, khám phá giá trị thật sự của một ca khúc, nghe, ủng hộ và cổ vũ những tác giả, tác phẩm có giá trị, không tiếp tay cho những tác phẩm chưa thật sự được góp vốn đầu tư tráng lệ và đúng đắn.
